Το φθινόπωρο και τον χειμώνα του 2008 η κατάσταση για την κυβέρνηση της ΝΔ, με πρωθυπουργό τότε τον Καραμανλή, μύριζε μπαρούτι. Ήταν μια κυβέρνηση που παρίστανε την αγέρωχη δύναμη σταθερότητας στην «ευρωπαϊκή πορεία» της χώρας, αλλά στην πραγματικότητα ήταν μια κυβέρνηση ετοιμόρροπη. 

Σήμερα, με τα έργα και ημέρες της κυβέρνησης του Μητσοτάκη συνήθως ξεχνιόνται τα αίσχη εκείνης της κυβέρνησης της Δεξιάς. Τα σκάνδαλα των ιδιωτικοποιήσεων και της «ελεύθερης αγοράς», οι επιθέσεις στους μισθούς και τις συντάξεις με τη «μεταρρύθμιση» του Ασφαλιστικού. Οι επιθέσεις στα πανεπιστήμια με την προσπάθεια αναθεώρησης του άρθρου 16. Η συνεργασία στους βρόμικους πολέμους των ιμπεριαλιστών στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας όπου αναδυόταν ο βόθρος των μυστικών υπηρεσιών και του «βαθέως κράτους» όπως με τις απαγωγές Πακιστανών εργατών από τη βρετανική ΜΙ5 σε συντονισμό με την ΕΥΠ.

Τους τελευταίους τρεις μήνες εκείνης της χρονιάς, το κίνημα που είχε παλέψει όλες αυτές τις επιθέσεις έμπαινε ξανά σε τροχιά σύγκρουσης με την κυβέρνηση. Οι απεργίες και οι καταλήψεις εργοστασίων κόντρα σε κλεισίματα και απολύσεις (Ζήμενς, Λαναράς), για αυξήσεις (εκπαιδευτικοί, γιατροί) και τις ιδιωτικοποιήσεις (Ολυμπιακή) πιάνουν το νήμα των μεγάλων γενικών απεργιών του 2005-7. Οι φοιτητές/τριες μπαίνουν σε νέο γύρο συνελεύσεων και καταλήψεων, συνεχίζοντας το κίνημα που είχε τσαλακώσει την αναθεώρηση του άρθρου 16 και τη Γιαννάκου. 

Σε τέτοιες συνθήκες, ένα «ατυχές συμβάν» -όπως βάφτισε η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ τη δολοφονία- προκάλεσε μια πρωτόγνωρη έκρηξη. Το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου 2008, ο δεκαπεντάχρονος μαθητής Αλέξης Γρηγορόπουλος δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από τον ειδικό φρουρό της ΕΛ.ΑΣ Κορκονέα στα Εξάρχεια. Λίγο πριν τις 9μμ ένα περιπολικό της αστυνομίας είχε δεχτεί αποδοκιμασίες την ώρα που η περιοχή ήταν γεμάτη από νεολαία καθώς ήταν Σάββατο βράδυ. Δύο αστυνομικοί επέστρεφαν πεζοί. Ο Κορκονέας στόχευσε ευθεία πυροβολώντας δυο φορές και σκότωσε εν ψυχρώ τον Αλέξη Γρηγορόπουλο στη διασταύρωση των οδών Μεσολογγίου και Τζαβέλλα. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση, η σφαίρα διαπέρασε την καρδιά και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο. 

Η δολοφονία προκάλεσε μία γενικευμένη εξέγερση που απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα και κράτησε πάνω από ένα μήνα. Το ίδιο βράδυ της δολοφονίας ξεκινούν συγκεντρώσεις και συγκρούσεις με την αστυνομία στην περιοχή των Εξαρχείων και του κέντρου ενώ το επόμενο πρωί, Κυριακή, οργανώνονται διαδηλώσεις σε μια σειρά πόλεις. Στην Αθήνα μια διαδήλωση με πολλές χιλιάδες κόσμο βαδίζει από το Μουσείο μέχρι τη ΓΑΔΑ και τη Βουλή έχοντας μπροστά το πανό της Κατάληψης της Νομικής που έγραφε «Δολοφόνοι». 

Η διαδήλωση δέχεται την επίθεση της αστυνομίας με δακρυγόνα. ΜΑΤατζήδες φωτογραφίζονται να έχουν βγάλει τα περίστροφα και να σημαδεύουν προκλητικά τους διαδηλωτές. Το σύνθημα που δονεί είναι το «Στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες, για τούτη την κυβέρνηση τελειώσανε οι μέρες» καθώς λίγες βδομάδες πριν ο Καραμανλής είχε ανακοινώσει ότι η κυβέρνηση θα δώσει 28 δις στις τράπεζες για να τις σώσει από τη χρεοκοπία.  

Την Δευτέρα 8 Δεκέμβρη τα σχολεία σε πολλές συνοικίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και σε δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις, ακόμη και εκεί που σπάνια γίνονται διαμαρτυρίες, κλείνουν και οι μαθητές οργανώνουν διαδηλώσεις έξω από τα αστυνομικά τμήματα. Τα σχολεία της Γκράβας πάνε στο Α.Τ Πατησίων το οποίο δέχεται κυριολεκτικά μια βροχή από πέτρες. 

Οι φοιτητές οργανώνουν έκτακτες συνελεύσεις, αποφασίζουν καταλήψεις και βγαίνουν στους δρόμους μαζί με τους μαθητές. Στο κέντρο της Αθήνας οι δρόμοι είναι πλημμυρισμένοι από τη νεολαία. Το απόγευμα ενώνονται μαζί τους και οι εργαζόμενοι σε μια διαδήλωση σεισμό, παρά την άγρια καταστολή της αστυνομίας που έπνιξε τους δρόμους στα χημικά. Όλο το κέντρο της Αθήνας από την ΑΣΟΕΕ μέχρι το Μοναστηράκι και την Συγγρού ξεχειλίζει από διαδηλωτές.

Τα επεισόδια που εκτυλίσσονται εκείνο το βράδυ σε όλη τη χώρα, αφήνουν άφωνους τους πολιτικούς και τους μεγαλοδημοσιογράφους στα τηλεοπτικά πάνελ, που καλούν τους πάντες να καταδικάσουν «τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται». Ο πανικός είναι τεράστιος. Η Κυβερνητική Επιτροπή συνεδρίασε έκτακτα εκείνο το βράδυ και υπήρξαν «διαρροές» για ενεργοποίηση του άρθρου 48 του Συντάγματος για την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ώστε ο στρατός να αποκαταστήσει την «τάξη».

Η κυβέρνηση τελικά επέλεξε άλλη αντιμετώπιση. Κροκοδείλια δάκρυα για το «ατυχές συμβάν» και δηλώσεις ότι η αστυνομία είναι «αμυνόμενη». Ο Πρ. Παυλόπουλος, υπουργός Εσωτερικών τότε και μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας (που σήμερα ο Τσίπρας στο βιβλίο του τον εκθειάζει για τη «σώφρονα στάση» του) αφού υπέβαλε για λόγους «ευθιξίας» την παραίτησή του που δεν έκανε δεκτή ο πρωθυπουργός Καραμανλής, έδωσε μια δακρύβρεχτη συνέντευξη Τύπου. Όμως, οι τεχνικοί του Μέγκα που την κάλυπταν, κυκλοφόρησαν εικόνες λίγο πριν αυτή ξεκινήσει με τον «συντετριμμένο» υπουργό να χαριεντίζεται μπροστά στις κάμερες. Ο δε Στυλιανίδης, υπουργός Παιδείας, το βράδυ της δολοφονίας τα έσπαγε στα μπουζούκια. 

Όλοι οι κυβερνητικοί μηχανισμοί μπαίνουν σε κίνηση για να εμποδίσουν τον αγώνα να γίνει συλλογικός και οργανωμένος, για να εμποδίσουν τα συνδικάτα και τους εργαζόμενους να μπουν στη μάχη. Οι πρυτάνεις ανακοινώνουν ότι κλείνουν τις σχολές, το υπουργείο Παιδείας προχωρά στο κλείσιμο των σχολείων, ο Καραμανλής ζητά από τους προέδρους της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ να αναβάλουν την Πανεργατική Απεργία.

Όμως, όπως ανέφερε η Λ. Βερδέ στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω (νο 72, Γενάρης-Φλεβάρης 2009):

«Την Τετάρτη 10 Δεκέμβρη, η εργατική τάξη βγαίνει μαζικά στο δρόμο και ενώνει τη φωνή της με τη νεολαία διεκδικώντας να πέσει η κυβέρνηση των δολοφόνων. Η Πανεργατική Απεργία κορυφώνεται με μια τεράστια πολιτική, αντικυβερνητική διαδήλωση. Παρόλο που οι ηγεσίες των συνδικάτων υποχωρούν στις πιέσεις της κυβέρνησης και ανακοινώνουν ότι για να αποφευχθούν τα “επεισόδια” δεν θα γίνει πορεία αλλά συγκέντρωση στο Σύνταγμα, μια σειρά ομοσπονδίες και συνδικάτα, όλοι οι φοιτητικοί σύλλογοι και μεγάλα κομμάτια μαθητών δεν υποκύπτουν στην κινδυνολογία. Η αποφασιστικότητα της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που καλεί στο Μουσείο συσπειρώνει όλον αυτό τον κόσμο. Συγκεντρώνονται στο Μουσείο και βαδίζουν κατά χιλιάδες στη Βουλή πλημμυρίζοντας το κέντρο της Αθήνας. Σε όλες τις πόλεις οι απεργιακές συγκεντρώσεις είναι τεράστιες».

Οι «μέρες του Αλέξη» συνεχίστηκαν ουσιαστικά μέχρι τα Χριστούγεννα και τις αρχές του 2009. Τότε περίσσευαν οι θεωρίες που έβλεπαν σ’ αυτές ένα ξέσπασμα, μια άναρθρη κραυγή της «γενιάς της επισφάλειας» και των «700 ευρώ» που μόνο μέσω από τα «μπάχαλα» μπορούσε να εκφραστεί. Ήταν και μια θεωρία που βόλευε και τις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς που είτε καταδίκαζαν «τη βία από όπου κι αν προέρχεται» (Η Αλ. Παπαρήγα είχε κάνει την περίφημη δήλωση ότι στη γνήσια λαϊκή εξέγερση «δεν θα σπάσει ούτε ένα τζάμι) είτε δήλωναν ότι αφουγκράζονται την, υποτιθέμενη, απόγνωσή της. 

Στην πραγματικότητα η νεολαιίστικη εξέγερση του Δεκέμβρη δεν θα μπορούσε να υπάρξει και να πάρει αυτές τις διαστάσεις χωρίς όλο το υπόβαθρο των εργατικών αγώνων και των κινημάτων που είχαν προηγηθεί. Δεν θα μπορούσε να αντέξει τόσες μέρες, βδομάδες ακριβέστερα, χωρίς την συμπαράσταση της εργατικής τάξης στις γειτονιές στα σχολεία στους χώρους δουλειάς. 

Ήταν μια εργατική τάξη που έπαιρνε φόρα για ακόμα πιο μεγάλες συγκρούσεις. Η οικονομική κρίση του 2008 απλωνόταν και όσο κι αν η κυβέρνηση της ΝΔ μιλούσε για «θωρακισμένη οικονομία» τα σημάδια ότι ο ελληνικός καπιταλισμός έμπαινε σε μια πελώρια δοκιμασία πλήθαιναν. Ένα χρόνο μετά ο Καραμανλής, στο μέσο της δεύτερης κυβερνητικής θητείας, θα τα παράταγε δηλώνοντας ότι το «κοινωνικό κλίμα» δεν επιτρέπει την εφαρμογή των «αναγκαίων μεταρρυθμίσεων». Το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές αλλά δεν μπόρεσε να φέρει την πολυπόθητη στους «από πάνω» βελτίωση αυτού του «κλίματος». Η έκρηξη του εργατικού κινήματος ενάντια στα μνημόνια ζύγωνε, και ήρθε τελικά το 2010. 

Σήμερα θυμόμαστε τις «μέρες του Αλέξη» όχι μόνο για να τιμήσουμε τη μνήμη ενός 15χρονου παιδιού που δολοφόνησαν οι μπάτσοι, δίπλα στα τόσα άλλα που έχουν δολοφονήσει από τότε. Δυναμώνουμε την επαναστατική Αριστερά που θα σταθεί επικεφαλής στην εξέγερση που έρχεται για να την οδηγήσει στη νίκη με την εργατική τάξη και την ιστορική της προοπτική στο κέντρο της. 

Λέανδρος Μπόλαρης